ตอนนี้ผมกำลังอ่านหนังสือ “ฉลาดกว่า AI” ของสำนักพิมพ์ howto อยู่ครับ

เขาโฆษณาว่านี่เป็นหนังสือ AI ที่ขายดีที่สุดในญี่ปุ่น

แม้จะเขียนมา 5 ปีแล้ว แต่หลายสิ่งหลายอย่างก็ยังเป็นความรู้ใหม่สำหรับผมมาก

มีช่วงตอนหนึ่งที่ผมลองอ่านแล้วทำตามแล้วสนุกมาก คือการ “เข้าใจคำสั่งของมนุษย์” ของ AI

หลายคนคงคุ้นเคยกับการพูดคุยกับ Siri หรือ Google Assistant เพื่อให้มันเปิด Google Maps พาเราไปไหนต่อไหน แล้วเราก็คิดว่า AI นี่ชักจะพูดจารู้เรื่องเหมือนมนุษย์มากขึ้นทุกที

แต่ที่เราคิดว่า AI เข้าใจเรานั้น จริงๆ แล้วมันไม่ได้เข้าใจเราจริงๆ หรอก มันแค่ “ทำเป็นเข้าใจ” เราเฉยๆ

ลองทดลองดูง่ายๆ ก็ได้ ในตัวอย่างนี้ผมลองกับ Google search ในคอมพิวเตอร์แล็ปท็อปของผม แต่คุณจะลองทำผ่าน Siri หรือ Google Assistant บนโทรศัพท์ก็คงจะได้ผลลัพธ์ไปในทิศทางเดียวกัน

ตัวอย่างแรก ผมอยากหาร้านอาหารอิตาเลี่ยนดีๆ ที่อยู่แถวนี้ ก็เลยพิมพ์ว่า

find good italian restaurants near me

ก็จะได้ลิสต์ร้านอาหารที่คะแนน 4 ดาวขึ้นไปมาโชว์ให้เห็น

แต่ถ้าเราอยากหาร้านอาหารอิตาเลี่ยนที่ไม่อร่อยล่ะ?

find bad italian restaurants near me

ผลลัพธ์ที่ได้คือรายชื่อร้านอาหารอิตาเลี่ยน 4 ดาวขึ้นไปเหมือนกัน ตัวผลลัพธ์อาจจะไม่เหมือนข้อแรกซะทีเดียว แต่ในตัวอย่างนี้ผมก็มีร้านที่ซ้ำกับข้อแรกคือร้าน Peppe และไม่มีร้านไหนที่ได้คะแนนน้อยๆ เลย

แล้วถ้าอยากหาร้านอร่อยๆ ที่ไม่ใช่ร้านอิตาเลี่ยนล่ะ?

find good restaurants near me except italian restaurants

ผลลัพธ์ก็แทบไม่ต่างจากข้อแรกเช่นกัน ร้านที่โชว์ขึ้นมาล้วนแล้วแต่เป็นร้านอิตาเลี่ยนที่ได้คะแนนดีๆ ทั้งนั้น

นี่มันเกิดอะไรขึ้น? ทำไม AI ที่เก่งกาจถึงไม่เข้าใจคำว่า “bad” หรือ “except”?

สาเหตุก็เพราะ AI ไม่ได้เข้าใจความหมายของภาษามนุษย์จริงๆ สิ่งที่มันทำคือใช้หลักการสถิติและความน่าจะเป็นในการศึกษา big data ว่าถ้าถูกถามด้วยประโยคที่มี keywords เหล่านี้ คำตอบควรจะเป็นแบบไหน

แต่เนื่องจากไม่ค่อยมีคนถามหาร้านอาหารอิตาเลี่ยนที่ไม่อร่อยหรือร้านอร่อยที่ไม่ใช่ร้านอิตาเลี่ยน ฐานข้อมูล big data จึงไม่ค่อยมีรูปประโยคเหล่านี้ และคำว่า bad หรือคำว่า except จึงไม่มีน้ำหนัก ผลลัพธ์จึงไม่ต่างจากการค้นหาร้านอิตาเลี่ยนตามปกติ

ผมว่านี่เป็นประเด็นสำคัญ เพราะมันคือช่องว่างระหว่างสติปัญญาของมนุษย์และสติปัญญาของ AI ซึ่งอาจจะเป็นกุญแจนำเราไปสู่คำตอบที่ว่า มนุษย์เราจะยังรักษาคุณค่าของตัวเองไว้ได้อย่างไรในวันที่ AI ครองเมือง

ไว้อ่านหนังสือเล่มนี้จบผมอาจจะได้มาเล่าให้ฟังเพิ่มเติมนะครับ