ในสมัยพุทธกาล เคยมีคนถามพระพุทธเจ้าว่าท่านทำอย่างไรถ้อยคำที่ท่านตรัสออกมาจึงล้วนน่าฟัง

พระพุทธเจ้าตอบว่า ก่อนที่ท่านจะตรัสสิ่งใด ท่านจะถามคำถามสี่ข้อนี้ก่อน

หนึ่ง มันเป็นความจริงรึเปล่า ถ้าไม่จริง ก็ไม่ต้องพูด ถ้าจริงก็ให้ดูข้อต่อไป

สอง มันมีประโยชน์รึเปล่า ถ้าไม่มีประโยชน์ก็ไม่ต้องพูด ถ้ามีประโยชน์ก็ให้ดูข้อต่อไป

สาม คนที่ฟังจะชอบรึเปล่า ถ้าชอบก็พูดได้เลย ถ้าเค้าน่าจะไม่ชอบ ก็ให้ดูข้อต่อไป

สี่ ถูกกาละเทศะรึเปล่า ถ้าเป็นความจริง มีประโยชน์กับคนฟัง และถูกกาละเทศะ แม้คนฟังจะไม่ชอบใจ ก็ควรพูดเช่นกัน

ถ้าไม่ถูกกาละเทศะ ต่อให้จริงและเป็นประโยชน์ก็ไม่ควรพูด เช่นพูดเรื่องธรรมะกับคนที่ไม่สนใจหรือในบริบทที่ไม่เหมาะสม ก็จงเงียบเสียดีกว่า

เช็คลิสต์สี่ข้อนี้ผมว่าใช้ได้ตั้งแต่พุทธกาลจนถึงอนาคตกาล ลองเอาไปปรับใช้กันดูนะครับ

---

ขอบคุณเนื้อหาจากธรรมบรรยายของพี่พศิน อินทรวงค์บน Youtube