ผิดหรือถูกขึ้นอยู่กับเลนส์ที่เราใช้

20200713

นานมาแล้ว ผมได้อ่านบทสัมภาษณ์ของอาจารย์เสกสรรค์ ประเสริฐกุล

หนึ่งในคำถามคือความเห็นของอาจารย์เสกสรรค์ถึงเหตุการณ์หนึ่งในบ้านเมืองที่เป็นที่ถกเถียงกันอยู่

อาจารย์ตอบว่า ถ้ามองในทางนิติศาสตร์นับว่าเป็นเรื่องผิด แต่ถ้ามองในทางรัฐศาสตร์ก็นับว่าทำถูกต้องแล้ว

ผมจำรายละเอียดของเหตุการณ์ไม่ได้ แต่สิ่งที่อยู่ในใจผมเรื่อยมาคือมุมมองที่ว่า สิ่งใดจะผิดหรือถูกมันขึ้นอยู่กับว่าเรามองผ่านเลนส์ของอะไร

ในชีวิตเราจะพบเจอคนที่เป็น “ผู้ผดุงความยุติธรรม” อยู่เนืองๆ คนที่เห็นอะไรที่ไม่ถูกต้องแล้วไม่ลังเลที่จะแสดงออกอย่างชัดเจนว่าสิ่งนี้มันผิดนะ

เราเจอผู้ผดุงความยุติธรรมทั้งในที่ทำงานและในกรุ๊ปไลน์ ซึ่งในมุมหนึ่งก็เป็นเรื่องดีที่มีคนกล้าทักท้วง แต่อีกมุมหนึ่งมันก็ทำให้คนรอบข้างอึดอัดได้เช่นกัน เพราะสิ่งต่างๆ ในสังคมมันไม่ได้เป็นขาวกับดำ มันมีตั้งแต่เทาอ่อนจนถึงเทาเข้ม

ถามว่าความเท่าเทียมกันของมนุษย์เป็นเรื่องดีมั้ย? ถามว่าทุกคนมีศักดิ์ศรีเท่ากันรึเปล่า?

ถ้าเราเชื่อใน values ที่กล่าวไป เรายังควรมีที่นั่งให้กับหญิงมีครรภ์และคนชราหรือไม่? การมีที่นั่งเพื่อคนเหล่านี้โดยเฉพาะไม่เป็นการดูเบาหรือเห็นว่าเขาอ่อนแอกว่าเราอย่างนั้นหรือ? ถ้าเขาขึ้นรถเมล์มาทีหลัง ทำไมเขาถึงมีสิทธิ์ได้นั่งก่อนในเมื่อเราก็เสียค่ารถเมล์เท่ากัน?

เพราะการมีที่นั่งให้หญิงมีครรภ์นั้นเราไม่ได้ใช้เลนส์แห่งความเท่าเทียม เรากำลังใช้เลนส์แห่งความเอื้ออาทร

ถ้าเราเคยสงสัยว่าทำไมคนบางคนถึงไม่เห็นด้วยกับเรา ไม่ว่าจะเรื่องการเมือง เรื่องสิ่งแวดล้อม เรื่องการทำแท้ง มันอาจไม่ได้เป็นเพราะว่าเขามีไม้บรรทัดที่บิดเบี้ยวหรือมีความบกพร่องทางศีลธรรมแต่อย่างใด บางทีเขาเพียงแต่มองผ่านเลนส์คนละเลนส์กับเราเท่านั้นเอง

เมื่อเข้าใจเช่นนี้ เราก็อาจพร้อมรับฟังความเห็นของคนอื่นได้มากขึ้น

และถึงวันหนึ่งที่เราโตพอ เราอาจสนุกกับการมองผ่านเลนส์ของคนอื่นๆ เพื่อให้เห็นสิ่งที่เราไม่เคยเห็น หรือเห็นสิ่งที่เราปฏิเสธที่จะมองมาโดยตลอดครับ